กรมราชทัณฑ์ กระทรวงมหาดไทย ได้พิจารณาปรับปรุงการแบ่งส่วนราชการใหม่ โดยเพิ่มแผนกอนุศาสนาจารย์ขึ้นอีกแผนกหนึ่ง เมื่อปี พ.ศ. ๒๔๙๗ แต่ยังไม่มี ผู้ดำรงตำแหน่งหัวหน้าแผนก ครั้นต่อมาในปี พ.ศ. ๒๔๙๘ กรมราชทัณฑ์ได้หารือไปยังกองอนุศาสนาจารย์กองทัพบก เพื่อให้ช่วยเลือกเฟ้นจัดหาอนุศาสนาจารย์กองทัพบก ผู้มีความรู้ความสามารถ มีคุณวุฒิเหมาะสมให้ เพื่อแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งหัวหน้าแผนกอนุศาสนาจารย์กรมราชทัณฑ์ กองอนุศาสนาจารย์กองทัพบกจึงได้พิจารณาจัดส่ง ร.อ. วิเชาวน์ ทิพยมณฑล ให้
การบริหารงานของอนุศาสนาจารย์กรมราชทัณฑ์
งานอนุศาสนาจารย์มีหน้าที่รับผิดชอบในการวางแผนงานอบรมศีลธรรมเพื่อฟื้นฟูแก้ไขจิตใจผู้ต้องขัง มุ่งปลูกฝังศีลธรรม จรรยา และวัฒนธรรม เพื่อให้ผู้ต้องขังนำไปเป็นแนวทางในการปฏิบัติกลับตนเป็นพลเมืองดี
งานอบรมศีลธรรมที่จัดทำอยู่ในยุคที่มีแผนกอนุศาสนาจารย์ มีดังนี้
๑. จัดอบรมผู้ต้องขังเข้าใหม่ (แรกรับ) เพื่อให้ทราบระเบียบข้อบังคับให้รู้จักปรับตัวเข้ากับสิ่งแวดล้อมภายในเรือนจำ ให้รู้สิทธิและหน้าที่ ประโยชน์ที่จะได้รับเพื่อเป็นการบำรุงขวัญและเป็นประโยชน์แก่การปกครองเรือนจำ
๒. ประชุมอบรมผู้ต้องขังเป็นประจำทุกวัน อย่างน้อยสัปดาห์ละ ๑ ครั้ง
๓. จัดอบรมผู้ต้องขังเป็นกลุ่มตามประเภทโทษ เช่น กลุ่มประทุษร้ายต่อชีวิต กลุ่มประทุษร้ายต่อทรัพย์ กลุ่มยาเสพติดให้โทษ กลุ่มวัยหนุ่ม เป็นต้น โดยจัดอบรมเป็นประจำทุกวัน หรืออย่างน้อยสัปดาห์ละ ๑ ครั้ง
๔. จัดอบรมผู้ต้องขังเป็นรายตัว สำหรับผู้ต้องขังที่มีปัญหาพิเศษ มีประวัติน่าสนใจ เพื่อแก้ไขความประพฤติเป็นรายบุคคลทุกๆ วัน
๕. ก่อนที่ผู้ต้องขังจะพ้นโทษ โดยเหลือโทษจำอยู่ ๗ วัน จัดอบรมให้เข้าใจในหน้าที่พลเมืองดี เบญจศีล เบญจธรรม ตลอดจนวัฒนธรรมและจารีตประเพณีอันดีงามของไทย เพื่อจะได้เป็นข้อปฏิบัติเมื่อใช้ชีวิตอยู่ร่วมกับสังคมภายนอก
๖. จัดนิมนต์พระสงฆ์แสดงธรรมอบรม ประชุมผู้ต้องขังฟังธรรมโดยพร้อมเพรียงกันทุกวันเสาร์หรือวันอาทิตย์
๗. จัดให้ผู้ต้องขังฟังพระธรรมเทศนาทางวิทยุกระจายเสียงเป็นประจำทุกรายการ
๘. จัดนิมนต์พระหน่วยพัฒนาการทางจิต พระธรรมทูต พระธรรมจาริก เข้าอบรมผู้ต้องขังตามโอกาส
๙. จัดให้ผู้ต้องขังเข้าอบรมธรรมศึกษาตรี โท เอก ตามหลักสูตรของคณะสงฆ์ และจัดสอบไล่รับประกาศนียบัตรเป็นประจำทุกปี
๑๐. จัดประกอบพิธีทำบุญในเรือนจำและประชุมอบรมผู้ต้องขังในวันสำคัญของทางราชการและวันสำคัญทางศาสนาทุกครั้ง
๑๑. จัดผู้ทรงคุณวุฒิของพุทธสมาคมทั้งในกรุงเทพมหานครและต่างจังหวัดเข้าอบรมผู้ต้องขังเป็นประจำ โดยเฉพาะการอบรมของผู้ทรงคุณวุฒิจากพุทธสมาคมแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์นั้น งานอนุศาสนาจารย์จัดพาหนะรับ–ส่ง เป็นประจำตลอดมา
๑๒. จัดอนุศาสนาจารย์ ๓ เหล่าทัพ เข้าอบรมผู้ต้องขังเป็นประจำทุกเดือน
๑๓. จัดผู้ทรงคุณวุฒิที่เป็นนักเผยแผ่จริยธรรมอาสาสมัครเข้าอบรมผู้ต้องขังตามโอกาส
๑๔. จัดให้อนุศาสนาจารย์กรมฯ หมุนเวียนกันออกไปอบรมผู้ต้องขังและประสานงานการอบรมตามเรือนจำและทัณฑสถานเป็นประจำ เดือนละ ๒ คน
๑๕. จัดหาอุปกรณ์การอบรมจิตใจ เช่น พระพุทธรูป โต๊ะหมู่บูชาพร้อมเครื่องตั้ง ธงชาติ พระบรมฉายาลักษณ์ หนังสือหลักสูตรและคู่มือธรรมศึกษา โต๊ะเรียนพร้อมเก้าอี้ อุปกรณ์ทางการศึกษา โดยการขอตั้งงบประมาณจัดซื้อเป็นปีๆ ไป
๑๖. จัดให้มีการอุปสมบทผู้พ้นโทษที่ประสงค์จะอุปสมบทและขอความอุปการะมายังกรมราชทัณฑ์ โดยกรมฯ จะจัดหาเครื่องอัฐบริขารให้
๑๗. จัดให้มีผู้ทรงคุณวุฒิทางศาสนาอิสลาม เข้าอบรมผู้ต้องขังมุสลิมและเข้าประกอบพิธีทางศาสนาทุกวันศุกร์และวันสำคัญทางศาสนา
๑๘. จัดให้บาทหลวงหรือศาสนาจารย์เข้าอบรมผู้ต้องขังที่นับถือศาสนาคริสต์และประกอบพิธีทางศาสนาตามลัทธิตามโอกาส
๑๙. จัดทำสถิติผลการอบรมธรรมศึกษา สถิติผู้ต้องขังกระทำผิดต่อปูชนียวัตถุทางศาสนา สถิติผู้ผ่านการอบรมธรรมศึกษาแล้วพ้นโทษไป แล้วกลับมาต้องโทษซ้ำอีก เพื่อดำเนินการให้การอบรมที่เหมาะสม
๒๐. จัดทำสถิติการที่บุคคลภายนอกบริจาคอาหารและสิ่งของแก่ผู้ต้องขัง จัดตอบขอบคุณ ประกาศอนุโมทนา และทำข่าวการบริจาคส่งไปโฆษณาทางวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย
๒๑. รับบริจาคหนังสือธรรมและสารคดีจากบุคคลภายนอกแล้วดำเนินการจัดส่งให้เรือนจำ เพื่อให้ผู้ต้องขังอ่าน
๒๒. ร่วมมือกับกรมการศาสนา จัดอบรมจริยธรรมนักเรียนตามที่กรมการศาสนาขอความร่วมมือมา
๒๓. ร่วมมือกับสำนักงานส่งเสริมเยาวชน กระทรวงศึกษาธิการ ดำเนินการหาทางพัฒนาผู้ต้องขังวัยหนุ่ม(เยาวชน) ทางศีลธรรมและจิตใจ
๒๔.´เป็นเจ้าหน้าที่พิธีเกี่ยวกับการกุศลของกรมฯ เสนอแนะวิธีดำเนินงานและขออนุมัติจ่ายเงินเพื่อการกุศลนั้นๆ
ข้าราชการกรมราชทัณฑ์ซึ่งได้ดำรงตำแหน่งหัวหน้าแผนกอนุศาสนาจารย์
๑. ร.อ. วิเชาวน์ ทิพยมณฑล ป.ธ. ๖ พ.ศ. ๒๔๙๘-๒๕๐๕
๒. นายอรุณ ฤทธิมัต พ.ศ. ๒๕๐๕-๒๕๐๖
๓. นายพนม นาควิเวก ป.ธ.๘ พ.ศ. ๒๕๐๖-๒๕๐๙ และ ๒๕๑๒ – ๑๕๑๓
๔. นายไสว ภักดีพรหมมา ป.ธ.๙ รักษาการในตำแหน่งหัวหน้าแผนกอนุศาสนาจารย์ ระหว่าง พ.ศ. ๒๕๑๐-๒๕๑๑ และดำรงตำแหน่งหัวหน้าแผนกอนุศาสนาจารย์ ระหว่าง พ.ศ. ๒๕๑๔-๒๕๒๑
๕. นายมงคล พรพลทอง ป.ธ. ๙ ปฏิบัติหน้าที่หัวหน้างานอนุศาสนาจารย์ ตั้งแต่วันที่ ๒๑ กันยายน ๒๕๒๑-๒๕๒๒